برگه اطلاعاتی سنو
دانلودPDF
بررسی اجمالی
سنو چیست؟
اولین مرورگر جهان برای موبایل که با استفاده از فناوری همتا‌به‌همتا (p2p)، روش‌های فعلی سانسور اینترنت و قطعی منطقه‌ای اینترنت را دور می‌زند
سنو (Ceno) مخففی است از:
- censorship.no یا «نه به سانسور»، به عنوان بخشی از اینترنت که عاری از نظارت، سانسور و سرکوبِ مزاحم و ناعادلانه است
- توسعه و راه‌اندازی توسط شرکت eQualitie
قابل اجرا روی:
موبایل‌های اندرویدی
دریافت از:
- Censorship.no, Google Play, Github, Paskoocheh, و Zanga.tech
- هیچ مجوز خاصی نیاز نیست
چرایی:
- برای این طراحی شده که در هر نقطه از جهان به مردم کمک کند تا به محتوای وب در مناطقی که اینترنت مسدود یا سانسور شده و در کشورهایی که ارتباط اینترنتی غیرقابل اعتماد یا پرهزینه است، دسترسی داشته باشند
- می‌تواند پلی باشد تا دیگران به محتوایی که سانسور یا مسدود شده دسترسی داشته باشند
چیستی:
- در حال حاضر به هزاران غیرنظامی، سازمان‌های غیردولتی، روزنامه‌نگاران تحقیقی و رسانه‌های مستقل در سراسر جهان کمک می‌کند تا به محتوای وب دسترسی پیدا کنند و آن را به اشتراک بگذارند
- محتوای سنو پایدار می‌ماند و حتی در زمان‌های سانسور رسانه، قطعی اینترنت، بلایای طبیعی، ناآرامی، درگیری و جنگ نمی‌تواند توسط عامل خارجی به‌اجبار حذف شود
- مسیریابی و توزیع فضای ذخیره‌سازی همتا‌به‌همتای سنو می‌تواند مصرف پهنای باند و انرژی را کاهش دهد
- عملکرد آن با افزایش میزان استفاده بهتر می‌شود (برخلاف مدل پراکسی/ VPN). با تعداد بیشتر کاربران، تاخیر در شبکه کاهش و فضای ذخیره‌سازی افزایش می‌یابد
چگونگی:
- مانند بیت‌تورنت کار می‌کند – محتوا را به‌جای استفاده از یک منبع وب‌سرور، از طریق منابع مختلف شبکه دریافت و ذخیره می‌کند و به اشتراک می‌گذارد – اما یک مرورگر است
- زیربنای آن یک شبکه همتا‌به‌همتای غیرمتمرکز است که از کتابخانه متن‌باز وی‌نت و پروتکل‌های بیت‌تورنت استفاده می‌کند و به همین علت پایدار و قابل اعتماد است
- ظاهر و حس استفاده آن مانند سایر مرورگرها است
- قادر به اشتراک‌گذاری محتوای کش‌شده به‌طور آفلاین و در شبکه‌های محلی (LAN)
eQualitie کیست؟
- شرکت فعال در حوزه امنیت دیجیتال، مستقر در شهر مونترال که از سال ۲۰۱۰ مشغول توسعه سیستم‌ها و ابزارهای متن‌باز و قابل استفاده مجدد بوده و بر حریم خصوصی آنلاین، تاب‌آوری و حق تصمیم‌گیری تمرکز داشته است
- توسعه و نگهداری سرویس Deflect.ca را بر عهده دارد
- هدایتگر چندین پروژه نوآورانه با تمرکز بر ارتباطات آزاد و ایمن در کشورهای توتالیتر است
- توسط دیمیتری ویتالیف تاسیس شده است
وضعیت کنونی کاربران:
- میانگین کاربران به‌طور ماهانه: بیش از ده هزار کاربر
- کاربران جدید به‌طور ماهانه: حدود ده هزار کاربر
- اکثریت کاربران براساس کشور: اوکراین ۴۸ درصد، روسیه ۱۷ درصد ، ایران ۱۵ درصد ، میانمار ۵ درصد ، آلمان و آمریکا ۳ درصد
مرورگر سنو چگونه کار می‌کند
یک کاربر گوشی موبایل در نیویورک مقاله خبری BBC.com را در مرورگر سنو خود می خواند.
سنو محتوای مقاله را امضا، ذخیره و غیرمتمرکز می‌سازد.
کاربران سنو در هر جایی از جهان می‌توانند حتی با وجود سانسور یا قطعی اینترنت، به همان مقاله در گوشی خود دسترسی داشته و آن را بخوانند و به این ترتیب آن مقاله را به دست سایر کاربران سنو برسانند.
اعداد و ارقام
سنو تا آوریل ۲۰۲۲
- تعداد دانلود از فروشگاه گوگل‌پلی: ۳۳۲۹۷
- تعداد نصب از فروشگاه‌های جایگزین: ۶۵۱۴
- دریافت از داکر‌هاب: ۵۹۷
- شبیه‌سازی شده از مخازن گیت‌هاب: ۱۷۶۸
- تعداد شرکت کنندگان منحصربهفرد در مارس ۲۰۲۲: ۲۸۹۱۴
- تعداد پل‌های سنو در سراسر جهان: ۲۵ پل (۶ پل در اوکراین، ۹ پل در روسیه و سایر موارد در خاورمیانه، شرق اروپا و آسیا)
- سرورهای بوت‌استرپ برای اطمینان از این که گره‌های داخل کشور می‌توانند از بیت‌تورنت هنگام خاموشی کامل شبکه استفاده کنند: ۸ (در شرق اروپا، میانمار، ایران و روسیه)
تجزیه و تحلیل سنو
مرورگر سنو منابعی را که مستقیما از مبدا برای هر کاربر (با ارائه از طریق تزریق‌کننده‌ها و دریافت از شبکه همتا‌به‌همتا) فراهم شده نشان می‌دهد و همچنین معلوم می‌کند که دستگاه خاص هر کاربر چقدر از این منابع را با دیگر کاربران به اشتراک گذاشته است.
شاخص‌های کلیدی عملکرد برای انتشار برچسب سفید (White-label) سنو شامل (۱) تعداد گره‌های پل و منابع مبدا قابل دسترسی در DHT، و (۲) پهنای باند و تعداد منابع وب مجزایی است که سرورهای تزریق‌کننده‌ها ارائه می‌دهند.
شاخص‌های دیگری را می‌توان به منظور مشاهده‌پذیری بیشتر و اندازه‌گیری عملکرد، با توجه به عملکرد غیرمتمرکز سنو طراحی کرد و توسعه داد. بدون شناسایی کاربران، می‌توان مشارکت را از طریق (۱) شناسه‌های مستعار شبکه و استفاده آن‌ها از تزریق‌کننده‌های شبکه، (۲) کشور مبدا و (۳) جست‌وجوهای جدول هش توزیع‌شده برای شناسه‌های دستگاه منحصربهفرد برآورد کرد.
یکپارچه‌سازی Clean Insights SDK به‌عنوان راهی برای ارائه تحلیل‌های قدرتمند به کاربران با حفظ حریم خصوصی در حال بررسی است که شاخص‌هایی از جمله استفاده از کش توزیع‌شده را از دیدگاه کاربر اندازه‌گیری می‌کند.
وی‌نت در آوریل ۲۰۲۲
تزریق‌کننده‌های وی‌نت به‌طور تقریبی دو میلیون صفحه (۶۰۲ گیگابایت داده) را از بیش از ۳۰ هزار وب‌سایت منحصربهفرد به شبکه اشتراک‌گذاری غیرمتمرکز محتوا معرفی کردند.
قطعی اینترنت
قطعی اینترنت یک مفهوم گسترده است که سناریوهای مختلفی از محدودیت دسترسی به اینترنت را شامل می‌شود. اطلاعات فنی دقیق در مورد قطعی‌های اینترنت اغلب در پوشش رسانه‌ای وجود ندارد. قطعی اینترنت می‌تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:
- سطح یک: عدم دسترسی کامل یا جزئی به خدمات اینترنتی که به دلیل سانسور، حملات سایبری، بلایای طبیعی، اقدامات یا خطاهای پلیس یا سرویس‌های امنیتی رخ می‌دهد. سنو با سناریوهای سانسور شدید شبکه سروکار دارد، مثل وقتی که VPNها دیگر به‌کلی در دسترس نیستند (برای مثال، روسیه در سال ۲۰۲۲، بلاروس در سال ۲۰۲۰ و ایران در سال ۲۰۱۹) یا زمانی که نقل‌وانتقال ارتباطات بین المللی به‌طور مصنوعی مختل می‌شود (مانند کشمیر هند در سال های ۲۰۱۹–۲۰۲۰ و کوبا).
- سطح دو: ممنوعیت نقل‌وانتقال ارتباطات بین المللی (برای مثال، قزاقستان در سال ۲۰۲۱)، به گونه‌ای که هیچ سرور یا سرویسی که در خارج از کشور واقع شده قابل دسترسی نیست، اما شبکه محلی یا ملی هنوز برقرار است. در این سناریوهای محلی، سنو همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.
- سطح سه: هنگامی که سیستم برق‌رسانی دیگر کار نمی‌کند، مانند در بلایای ملی و زمان جنگ (برای مثال، ماریوپول در سال ۲۰۲۲). در این شرایط، وقتی دستگاه‌ها هنوز روشن هستند و در نزدیکی هم قرار دارند، سنو همچنان به‌طور همتا‌به‌همتا کار می‌کند.
تعداد فزاینده‌ای از کشورها برای تضعیف روش‌های موجود دور زدن سانسور و محدود کردن ارتباطات و جریان آزاد اطلاعات در اینترنت، دست به دامن فناوری‌های پیشرفته نظارت و فیلترینگ شبکه شده‌اند. برخی از آن‌ها به قطع کامل شبکه‌ها از اتصال بین‌المللی – در محله‌ها، مناطق و حتی کل کشور – متوسل شده‌اند.
اکثر شگردهای دور زدن سانسور که امروزه استفاده می‌شوند، نیاز دارند که کاربر ابتدا به یک رله (واسطه) واقع در یک منطقه بدون سانسور متصل شود. بازی «موش و گربه»ای که در نتیجه میان سانسورچی‌ها و روش‌های دور زدن سانسور شکل می‌گیرد (روش‌هایی که به توزیع خلاقانه پراکسی، مبهم‌سازی ترافیک اینترنتی، آسیب‌های جانبی، مشارکت با ISPها برای شبکه‌سازی انحرافی و غیره روی می‌آورند) دیگر برای اطمینان از اتصال و انتشار محتوای دیجیتال کافی نیست.
سنو چگونه سانسور را دور می‌زند
در نهایت، روش‌های فعلی سانسور یک نقطه ضعف اصلی دارند: کاربران باید از فایروالی عبور کنند که سانسورچی در حال نظارت بر آن است. همان طور که در ایران در نوامبر ۲۰۱۹، بلاروس در سال ۲۰۲۰، قزاقستان در سال ۲۰۲۱ و در جریان قطع دسترسی به اینترنت آزاد در روسیه در سال جاری مشاهده شد، روش‌های دور زدن سانسور دیگر مثل سابق برای کاربران این کشورها کار نمی‌کند. سنو ثابت کرده که راه‌حل کارآمدی در این مناطق است. پذیرش گسترده‌تر آن تضمینی است که ارتباطات همتا‌به‌همتای غیرمتمرکز و نیز ذخیره‌سازی محتوای توزیع‌شده با تاخیر کمتر و اثربخشی بهتر عمل کند.
نظرات کاربران
روسیه
«مرورگر خوبیه. تونستم بدون VPN محتوای فیلترشده رو ببینم. اما وقتی که ارتباط با اینترنت بین‌المللی قطع باشه هم به درد می‌خوره.»
«چون روسیه تهدید می‌کنه که VPNها رو می‌بنده، سنو امیدوارکننده است. یک دلیل دیگه اینه که ISP شما در واقع شبیه ترافیک بعضی از تورنت‌هاست و استفاده از تورنت‌ها در روسیه برعکس کشورهای غربی که کپی‌رایت واقعا رعایت می‌شه، خیلی عادیه. همچنین توی مسکو پلیس داره از مردم می‌خواد گوشی‌هاشون رو نشون بدن و اپلیکیشن‌های روی گوشی رو چک می‌کنن. من تجربه این نوع کنترل رو داشتم. پلیس دنبال VPNها یا پیام‌رسان‌هایی مثل سیگنال یا تلگرام می‌گرده. و سنو شبیه یک مرورگر معمولی به نظر میاد، برای همین وقتی ازم پرسیدن که این برنامه چیه، گفتم یک مرورگره، هیچ مشکلی نبود، هیچ سوالی هم نپرسیدن. من فقط انتخاب کردم که به طور منظم سابقه مرور وب رو موقع خروج از برنامه پاک کنم. بنابراین سنو غیر از کمک به دسترسی به وب‌سایت‌ها، ظاهر کاملا بی‌خطری داره که عالیه.»
«ممنون برای این محصول عالی. مرورگر شما سایت http://meduza.io رو خیلی سریع‌تر از برنامه @meduzaproject باز می‌کنه.»
میانمار
«به‌خاطر وب‌سایت‌های فیلترشده کلی دردسر داشتم. خوبه که می‌بینیم به کمک این برنامه راحت کار می‌کنن. این حق دیجیتال ماست. بعد از این هم گهگاه ازش استفاده خواهم کرد.»
«ویژگی‌های بیشتری هست که دلم می‌خواد توی این اپ ببینم، اما استفاده از این برنامه کاملا آسون و به‌دردبخوره.»
ایران
«این اپلیکیشن یکی از معدود امیدهای ما در ایران موقع قطعی جدی اینترنته. لطفا ادامه بدید و عملکردش رو بهتر و بهتر کنید. ممنون.»
«مرورگر خوبیه، مخصوصا برای ما ایرانی‌ها که امکان استفاده آزاد از اینترنت رونداریم و همه چی حتی فیلترشکن‌ها هم توسط دولت فیلتر می‌شه.»